Οι ταινίες του 1ου ADFF: Athens

Το Strange and Familiar: Architecture on Fogo Island, εναρκτήρια ταινία του φεστιβάλ την Παρασκευή, κατέπληξε το κοινό με τα εντυπωσιακά τοπία, αλλά και με το τολμηρό αρχιτεκτονικό έργο του Todd Saunders, ο οποίος έδωσε το παρών στο πάνελ των ομιλητών αμέσως μετά την ταινία, ενώ το Σάββατο πραγματοποίησε ομιλία για το κοινό στο Μικρό Θέατρο του Μουσείου Μπενάκη.

Την προβολή της ταινίας της πρεμιέρας, ακολούθησε το Grand Opening Party του φεστιβάλ σε μια εκλεπτυσμένη γιορταστική ατμόσφαιρα, με τους μελωδικούς ήχους από το σαξόφωνο του εξαιρετικού σαξοφωνίστα Γιώργου Ξανθάκου.

Η δεύτερη ημέρα επιφύλασσε στο κοινό μερικές από τις πιο πολυαναμενόμενες ταινίες του φεστιβάλ. Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τις ταινίες Getting Frank Gehry και Human Scale. 

To Getting Frank Gehry διηγείται την ιστορία του πρώτου κτηρίου του Frank Gehry στην Αυστραλία, το τολμηρό «Treehouse project», γνωστό και ως «τσαλακωμένη καφέ χάρτινη σακούλα» από τους κριτικούς του. 

Η ταινία Human Scale παρουσιάζει τη θεωρία και έρευνα του Jahn Gel και διερευνά τι συμβαίνει όταν βάζουμε τους ανθρώπους στο κέντρο των εξισώσεών μας, φέρνοντας σε σύγκριση διαφορετικά μοντέλα κατοίκησης πόλεων και αναλύοντας το ρόλο που λαμβάνει ο σχεδιασμός της πόλης στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. 

Στο πάνελ των ομιλητών συμμετείχαν οι Άλκηστις Ρόδη, επίκουρη καθηγήτρια Αστικού & Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Λιάνα Νέλλα Ποτηροπούλου, αρχιτέκτονας, και Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης, διδάκτορας της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, οι οποίοι σχολίασαν και συζήτησαν πάνω στα ζητήματα που θίγει η ταινία. 

Ακολούθησε η προβολή της ταινίας Workplace στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, η οποία ακολουθεί το σχεδιασμό και την κατασκευή της έδρας της R / GA στη Νέα Υόρκη, όπου η εταιρεία και οι αρχιτέκτονες Foster + Partners, διερευνούν τη διασταύρωση του ψηφιακού και του φυσικού χώρου.

To «Workplace» είναι ένα ντοκιμαντέρ για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του γραφείου. Εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων ξοδεύουν δισεκατομμύρια ώρες σε γραφεία καθημερινά. Πώς μπορούμε να κάνουμε καλύτερους χώρους γραφείων για να δουλέψουν και να συνεργαστούν; Ποιο είναι το επόμενο κύμα ψηφιακών εργαλείων για τη σύνδεση του γραφείου, της πόλης και του πλανήτη; Πώς έχει εξελιχθεί το εργασιακό περιβάλλον τα τελευταία 100 χρόνια; Χρειαζόμαστε στ΄ αλήθεια ακόμη γραφεία;

Τα πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα που έθεσε η ταινία, σχολίασαν  η Όλγα Βενετσιάνου, Διδάκτωρ του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Π.Θ., και ο Κώστας Τσιαμπάος, αρχιτέκτονας, Επίκουρος Καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ.

 Σε μία κατάμεστη αίθουσα προβλήθηκε η ταινία Big Time, η οποία παρακολουθεί την ζωή και το έργο του Δανού αρχιτέκτονα Bjarke Ingels, ενός από τους πιο καινοτόμους και φιλόδοξους αρχιτέκτονες της εποχής μας και παρουσιάζει την προσπάθειά του να ολοκληρώσει το σημαντικότερό του έργο μέχρι στιγμής. Την ταινία ακολούθησαν παρατηρήσεις και σχόλια από τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, αρχιτέκτονα καθηγητή στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (ΤΑΜ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και  σκηνοθέτη Ταινιών Ντοκυμαντέρ, και τον Ιάσωνα Τσάκωνα, Managing director της OLIAROS Properties, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπική του γνωριμία με τον Bjarke Ingels, περιγράφοντας και την παλαιότερη συνεργασία τους στην Αθήνα και την Αντίπαρο.

Στη συνέχεια, προβλήθηκε η ταινία Made in Ilima, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ, το οποίο παρουσιάζει το έργο του MASS Design Group στην κοινότητα  Ilima στο Κονγκό, η οποία παραμένει μια από τις πιο απομονωμένες στον κόσμο. Το MASS Design Group συνεργάστηκε με το Αφρικανικό Ίδρυμα για την Άγρια Ζωή το 2012, για να δημιουργηθεί ένα νέο σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και ένα κοινοτικό κέντρο. Αυτή η ταινία καταγράφει τη συλλογική οικοδομική διαδικασία του σχολείου, που αποσκοπεί στην αξιοποίηση της τοπικής βιοτεχνίας και της οικολογικής γνώσης στην εκπαίδευση, τη συντήρηση και την ομορφιά.

Στο αίθριο και το Foyer του Μουσείου Μπενάκη προβλήθηκαν ταινίες μικρού μήκους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ το Σάββατο 28/4 πραγματοποιήθηκε στο αίθριο η προβολή της ταινίας Building Hope: The Maggie’s Centres, μια όμορφα γυρισμένη ταινία από τη βραβευμένη Sarah Howitt,  η οποία διηγείται την ιστορία της Maggie, την προσέγγιση της ιατρικής κοινότητας στην φροντίδα του καρκίνου και τον ρόλο που παίζει ο εξαιρετικός σχεδιασμός και το design στην υποστήριξη παθόντων από καρκίνο. 

Παρουσιάστηκε, επίσης, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη και λίγο πριν την προβολή της το Μάιο στο Museum of Modern Art της Νέας Υόρκης, η ταινία How to Steal A Chair. Η ταινία παρουσιάζει τη δονκιχωτική σύγκρουση του Στέργιου Δελιαλή με την πραγματικότητα, καθώς αρνείται να αποχωριστεί τη συλλογή του, αλλά και την προετοιμασία της αναδρομικής έκθεσης της προσωπικής του δουλειάς στο χώρο που προοριζόταν για μόνιμη στέγη του Μουσείου Design, το οποίο και αποτέλεσε το μεγαλύτερο όραμά του τη δεκαετία του ’90 που δεν έγινε ποτέ.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας Κωνσταντίνος Καμπούρογλου συμμετείχε στο πάνελ ομιλητών μαζί με τους Γ. Τζιρτζιλάκη, καλλιτεχνικό σύμβουλο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, Δ. Φακίνο, επιμελητή του κύκλου Design Υπό Στέγη, για τη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και Σ. Φωτιάδη, Product Designer / Co Founder of We Design, φανερώνοντας στο κοινό ενδιαφέρουσες πτυχές της ιστορίας του Στέργιου Δελιαλή και της μεγάλης και πολύτιμης συλλογής του από αντικείμενα βιομηχανικού σχεδιασμού, αλλά και του Μουσείου Design της Θεσσαλονίκης που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.

Η τρίτη ημέρα ξεκίνησε με την προβολή της ταινίας Aires Mateus: Matter in Reverse, που μάγεψε το κοινό παρουσιάζοντας για πρώτη φορά μέσω ενός ντοκιμαντέρ, την ποιητική διάσταση του έργου του πορτογαλικού γραφείου Aires Mateus. Σημαντικοί αρχιτέκτονες στο πάνελ, όπως οι Αριάδνη Βοζάνη, Νίκος Κτενάς και Σταύρος Μαρτίνος, συζήτησαν με τον João Miguel Couto Duarte (έναν εκ των τριών παραγωγών και καθηγητή αρχιτεκτονικής στο Universidade Lusíada de Lisboa’s Faculdade de Arquitectura e Artes), για την έμπνευση και την απόφαση δημιουργίας μίας ταινίας για 8 ολοκληρωμένα, εν εξελίξει ή εγκαταλελειμμένα  έργα του γνωστού πορτογαλικού γραφείου.

Ακολούθησαν οι επαναληπτικές προβολές των ταινιών Big Time και Getting Frank Gehry. Ο αρχιτέκτονας Αριστείδης Ντάλας συνομίλησε με τον αρχιτέκτονα και σκηνοθέτη Δημήτρη Αθανίτη γύρω από το αποδομητικό έργο του Frank Gehry, ασκώντας κριτική στην ανατρεπτική αρχιτεκτονική του, τη μορφή και την αίσθηση που δημιουργούν οι χώροι του.

 Το φεστιβάλ έκλεισαν οι ταινίες Strange and Familiar: Architecture on Fogo Island και Glenn Murcutt : Spirit of Place. Η ταινία Glenn Murcutt : Spirit of Place διερευνά τη ζωή και την τέχνη του πιο διάσημου Αρχιτέκτονα της Αυστραλίας, καθώς τον ακολουθεί, 80 ετών πια, να σχεδιάζει το πιο φιλόδοξο έργο του μέχρι σήμερα – ένα τζαμί για μια ισλαμική κοινότητα στη Μελβούρνη. Η διεθνής φήμη του Murcutt βασίζεται στην ομορφιά και την ακεραιότητα του έργου του.

Με ένα εύρος διεθνών βραβείων (συμπεριλαμβανομένου του υψηλού κύρους βραβείου Pritzker) ο Murcutt τοποθέτησε κυριολεκτικά την Αυστραλιανή Αρχιτεκτονική στον παγκόσμιο χάρτη. Παρόλα αυτά, κατ’ επιλογήν, ποτέ δεν έχει χτίσει έξω από τη χώρα του. Το επίκεντρο του Murcutt ήταν η δημιουργία ενεργειακά αποδοτικών αριστουργημάτων, τέλεια προσαρμοσμένων στο περιβάλλον τους, και τα πρωτοποριακά του σχέδια επηρέασαν τους Αρχιτέκτονες σε όλο τον κόσμο.

Στη συζήτηση που ακολούθησε την προβολή, συμμετείχε ο πολιτισμιολόγος και αρχιτέκτονας Μανώλης Οικονόμου, και ο καθηγητής ιστορίας, κριτικής ανάλυσης και θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Ανδρέας Γιακουμακάτος.